بسم الله الرحمن الرحیم
اللهم عجل لولیک الفرج والعافیة والنصر...



رابطه عدالت و ایمان

هدف همه ادیان و پیامبران ایجاد نوعی هماهنگی میان انسان و آرمان است که از
این حقیقت تحت عنوان ایمان یاد شده و مهمّ ترین سرمایه زندگی انسان محسوب
می شود. در بینش اسلامی برای ایمان ارکانی ذکر شده است که یکی از آن ها
عدالت است و حتی در مواردی از عدالت به عنوان بالاترین درجات ایمان یاد می
شود. حضرت علی علیه السلام در این باره می فرمایند: «ایمان چهار رکن دارد
که عبارتند از: صبر و یقین و عدالت و جهاد در راه خدا...»(1) و در جای دیگر
در تبیین جایگاه و اهمیّت عدالت می فرمایند: «عدالت... بالاترین مراتب
ایمان است».(2) بر این اساس یکی از راه های تشخیص ایمان افراد دانستن میزان
پایبندی آنها به موازین عدالت و پرهیز آنان از ستم به حقوق دیگران است.
عدالت، سُنت الهی

نظام هستی براساس عدل اداره می شود؛ یعنی خداوند با قدرت بی پایان خود نظام
آفرینش و ارتباط بخش های مختلف عالم را به گونه ای سامان داده که هر چیزی
در جای خود قرار دارد و حتی تصوّر نظامی بهتر از آنچه خداوند آفریده ممکن
نیست. این هم استواری و انسجام به منظور رعایت عدالت در بین تمام اجزای
عالم است. اولیای الهی همواره به رعایت عدالت در تمام عرصه های زندگی تأکید
می نمایند. حضرت علی علیه السلام در تبیین ارزش عدل و قسط می فرمایند:
«عدالت ورزی اقتدا به سنت الهی است».(3)
عدالت، مایه جلب رحمت خدا

آرزوی هر انسان مؤمن و معتقد به مبدأ هستی، برخورداری از الطاف و عنایات و
رحمت گسترده پروردگار عالم است. آراستگی به فظیلت های اخلاقی و انسانی و
رعایت احکام و حدود الهی هر یک به گونه ای زمینه تداوم برخورداری از رحمت
الهی را فراهم می سازد. با این همه برخی از اعمال چون رعایت عدل و داد از
اهمیّت و تأثیر بیشتری برخوردارند. در جامعه ای که پایبندی به عدالت و تلاش
برای حاکمیت عدل مورد توجّه باشد، رحمت الهی بیشتر شامل حال آن می شود.
حضرت علی علیه السلام می فرمایند: «هر کس عدالت را در جامعه حاکم سازد
خداوند رحمت خود را شامل حال او می کند».(4)
عدالت مایه تداوم حکومت

در طول تاریخ همواره یکی از دغدغه های مهمّ نظام های سیاسی، تداوم بخشیدن
حاکمیت خود بوده است. حضرت علی علیه السلام برای تداوم پیدا کردن یک حکومت
هیچ عاملی را موثرتر و مفیدتر از پایبندی به عدالت نمی دانند. ازاین رو می
فرمایند: «هیچ چیز همانند عدل دولت ها را از گزند حوادث حفظ نمی کند»(5) و
در جای دیگر به کسی که علاقمند بود حکومتش تداوم پیدا کند می فرمایند:
«عدالت بورز تا قدرتت ادامه یابد».(6)
عامل زوال نعمت و دولت

به همان مقدار که تلاش برای حاکمیّت عدالت در استحکام و تداوم پایه های هر
حکومت موثر است و آن را از اضحملال باز می دارد، دستگیری در زوال نعمت های
الهی و نابودی حکومت ها موثر است. حضرت علی بن ابی طالب علیه السلام بارها
می فرمودند: «برای زوال نعمت های خداو شتاب بخشیدن به خشم و انتقام او هیچ
چیزی کارگرتر از ستم نیست...».(7) آن حضرت در خصوص نقش ستم در نابودی
حکومت ها می فرمایند: «هر حکومتی که راه بی عدالتی در پیش گیری و ستمگری را
پیشه خود سازد، در نابودی خود شتاب کرده است؛ چون ستم موجب نابودی
است».(8)

***********************